სესხის კალკულატორი

როდესაც თქვენ სესხულობთ ფულს ბანკიდან ან სხვა ფინანსური ინსტიტუტიდან, მას სესხი ეწოდება. ასეთი სესხები გაიცემა გადახდის კონკრეტული გრაფიკით. ხოლო სესხის ხელშეკრულების ვადის გასვლისას აუცილებელია მთელი თანხის სრულად დაფარვა, მათ შორის სესხის განაკვეთზე პროცენტის ჩათვლით.

სესხის ისტორია

უკვე ძველ დროში (3000 წელზე მეტი ხნის წინ) ხალხი მიხვდა, რამდენად სასარგებლო და მოსახერხებელი შეიძლება იყოს სესხის გაცემა. ფულის პროცენტით სესხება შეიძლებოდა ძველ ეგვიპტეში, ბაბილონსა და ასურეთში. უფრო მეტიც, დაკრედიტების პირობები რამდენიმე ათასი წლის წინ ძალიან მკაცრი იყო. მსესხებელი, რომელმაც სესხი დროულად ვერ დაფარა, კრედიტორის მონა გახდა. იმ დღეებში სესხებს ძირითადად გადარჩენის მიზნით იღებდნენ. მაგალითად, რათა გლეხს ჰქონდეს შესაძლებლობა იყიდოს მარცვლეული და უზრუნველყოს თავისი ოჯახი საკვებით. ან ისინი იყვნენ სესხები სხვა პირადი სასიცოცხლო საჭიროებისთვის.

ძველ დროში კრედიტის ისტორია ცოტა შეიცვალა. კაცობრიობის ცივილიზაციის ამ პერიოდში ტაძრები გახდნენ მთავარი კრედიტორები, რომლებიც მოქმედებდნენ როგორც სარეზერვო ფონდი მოსავლის ჩავარდნის შემთხვევაში. ძველ რომში ასევე იყო სესხის გაცემის პრაქტიკა, რომელსაც ვალის ხვრელს უწოდებდნენ. თუ მსესხებელი ვერ იხდიდა ვალებს, მას ერთი თვით ორმოში ათავსებდნენ. იმ შემთხვევაში, თუ ამ თვის განმავლობაში ახლობლები არ მოვიდნენ და მისთვის სესხი არ გადაიხადეს, მსესხებელი სამი წლით გამსესხებლის მონა ხდებოდა. იმავე ეპოქაში სესხებს სულ უფრო ხშირად იღებდნენ არა მხოლოდ პირადი საჭიროებისთვის, არამედ ვაჭრობის ფინანსური მხარდასაჭერად.

შუა საუკუნეებში ეკლესიის ხელისუფლება აქტიურად ეწინააღმდეგებოდა სესხებს და მათ ცოდვილ პრაქტიკად თვლიდა. 1179 წელს პაპმა ალექსანდრე III-მ აკრძალა კიდეც პროცენტით სესხების გაცემა. თუ ეს აკრძალვა დაირღვა, შეიძლება მათი ეკლესიიდან განდევნა, რაც იმ დროს ძალიან მძიმე სასჯელი იყო. 1274 წელს კი პაპმა გრიგოლ X-მა მთლიანად გადაწყვიტა სახელმწიფოდან განედევნა ყველა, ვინც არღვევდა სესხის გაცემის აკრძალვას. მაგრამ ამ შეზღუდვებმა ვერაფერი გამოიღო, რადგან სტანდარტული სესხების ნაცვლად კუპიურების გამოყენება დაიწყო. შედეგად, მოგების მიღება დაიწყო ფასიანი ქაღალდების ვაჭრობით და არა ფულის მიწოდებით. XIV საუკუნიდან დაწყებული, კუპიურები გრძელდებოდა ევროპის ქვეყნებში საუკუნეზე მეტი ხნის განმავლობაში.

პირველი კომერციული ბანკები ევროპაში მე-16 საუკუნეში გამოჩნდა. იმ დროისთვის ეკლესიის გავლენა სახელმწიფოზე ისეთი ძლიერი აღარ იყო, რაც იმას ნიშნავს, რომ არაფერი უშლიდა ხელს ფინანსური ორგანიზაციების გაჩენას, რომლებიც გასცემდნენ სესხებს პროცენტით. ხელისუფლება არ ცდილობდა სესხის გაცემის პრაქტიკის აკრძალვას, არამედ ცდილობდა ამ სისტემის დარეგულირებას მაქსიმალური დასაშვები საპროცენტო განაკვეთის დაწესებით. და თანდათან ეს მაჩვენებელი უფრო და უფრო მცირდებოდა. თავიდან წლიური 10%-ით იყო განსაზღვრული, შემდეგ 6%-მდე დაეცა. და ეს მოხდა ევროპის ყველა ქვეყანაში. ეს უფრო დიდგვაროვნების ინტერესებიდან გამომდინარე კეთდებოდა, სწორედ მათი წარმომადგენლები იწყებდნენ სესხების აღებას ფუფუნების საგნების შესაძენად ან რაიმე სახის შიდა სამხედრო კონფლიქტის დასაწყებად.

ინდუსტრიული რევოლუციის დროს სესხების გაცემა მაქსიმალურად დაემსგავსა თანამედროვე სესხებს. მეზღვაურების ნაცვლად გაჩნდა სრულფასოვანი კომერციული ბანკები ფილიალების ქსელით. მეორე მსოფლიო ომის ბოლოს კი, სამომხმარებლო დაკრედიტებამ აქტიურად დაიწყო განვითარება, რადგან ბანკებმა დაიწყეს კერძო სესხების ბაზრის განვითარება.

საინტერესო ფაქტები

• პირველი საკრედიტო კანონი მიიღო ბაბილონის მეფე ჰამურაბის მიერ. ამ განკარგულების მიხედვით, შესაძლებელი იყო მსესხებლისგან პროცენტის აღება სესხის თანხის არაუმეტეს მესამედისა. თუ გამსესხებელი დაარღვევს ამ წესს, მას შეიძლება მოეთხოვოს მსესხებლის წინაშე მთელი დავალიანების დაფარვა.
• ცნობილმა მწერალმა ალექსანდრე დიუმამ, რომელიც არის სამი მუშკეტერისა და მრავალი სხვა წიგნის ავტორი, ერთხელ მიიღო მეტსახელი „მარადიული მოვალე“. 1852 წელს პარიზის სასამართლომ მიიღო პრეტენზია 53 კრედიტორისგან, დავალიანების მთლიანი ოდენობა იყო 107 ათასი ფრანკი. თუმცა თავად მწერალს დიდად არ ადარდებდა, ბრიუსელში გაქცევა მოახერხა.
• კვაკიუტლის ინდიელების პრაქტიკა იყო საკუთარი სახელის დაგირავება. და სანამ სესხი არ დაფარდება, არავინ არ უნდა მიმართოს მსესხებელს სახელით.
• იტალიაში არის ბანკი, რომელიც გასცემს პარმეზანით უზრუნველყოფილ სესხებს. იმის გათვალისწინებით, რომ დროთა განმავლობაში ეს ყველი მხოლოდ ძვირდება, ასეთი დაპირება ბანკისთვის საკმაოდ მომგებიანია.
• პირველი სამომხმარებლო კრედიტის რეკლამა გამოიგონა ამერიკელმა კრისტოფ ტორნტონმა 1730 წელს. ის ყიდდა ავეჯს და აცხადებდა, რომ კლიენტებს შესაძლებლობა ჰქონდათ გადაიხადონ კვირაში ერთხელ შეძენის შემდეგ, ვიდრე ერთდროულად.

თანამედროვე სამყაროში სესხები ეკონომიკის ხერხემალია. სახლისა და მანქანის ყიდვა, სწავლის საფასურის გადახდა და სხვა მრავალი სამომხმარებლო ხარჯი ხორციელდება პროცენტით სესხის აღებით. ბიზნესსა და წარმოებაში კი კომპანიის დინამიური განვითარების მიღწევა სესხების გარეშე შეუძლებელია. მაშასადამე, სესხები არის აწმყოში და იქნება მომავალშიც, მათ გარეშე მსოფლიო ეკონომიკა ვეღარ გადარჩება.